اکسیژن تراپی یک روش درمانی برای تزریق اکسیژن به بیمار میباشد که تا سطح اکسیژن خون آن‌ها بالاتر رود و به بهبود تنفس کمک کند. این روش در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند بیماری‌های ریوی، نارسایی قلبی و سوختگی های شدید مفید است. هدف اصلی در این مطلب این که شما نسبت به تمام انواع و نحوه انجام آن اطلاعات کسب کنید. اکسیژن درمانی یکی از روش‌های درمانی مؤثر و مورد توجه در این روز ها است.
در ادامه این مطلب علاوه بر پاسخ به سؤال اکسیژن درمانی چیست، به موضوعاتی مانند چگونگی روش آن، مزایا و عوارض این روش هم خواهیم پرداخت.
اکسیژن درمانی(اکسیژن تراپی) چیست؟
اکسیژن درمانی به افراد دچار بیماری‌های ریوی یا مشکلات تنفسی کمک میکند تا اکسیژن مورد نیاز خود را برای عملکرد مناسب فراهم کنند. اکسیژن‌تراپی روش درمانی میباشد که در آن اکسیژن از طریق تنفس، وارد بدن بیمار میشود. دراین روش، فشار اکسیژن هوا، به کمک دستگاه‌های خاص، افزایش می‌یابد تا اکسیژن مستقیم و به مقدار بیشتری به خون وارد شود.
این امر که در خون اکسیژن افزایش میابد، سبب تسریع روند بهبود در رفع بیماری‌ها، افزایش سطح انرژی میشود. همچنین، اکسیژن‌تراپی به‌عنوان یک روش آرامش‌بخش که باعث بهتر شدن کیفیت خواب میشود نیز استفاده میشود.
انواع مختلفی از دستگاه‌ها وجود دارد که میتوانند اکسیژن مورد نیاز بدن شما را تامین کنند. در برخی از این دستگاه‌ها از اکسیژن مایع یا گاز استفاده میشود و برخی دیگر از یک متمرکز کننده اکسیژن استفاده می‌کنند که اکسیژن را از هوا می‌کشد و بیماراکسیژن را از طریق لوله بینی یا ماسک دریافت می کند.
علائم کمبود اکسیژن
- تنفس های پی در پی
- تنگی نفس
- بالا رفتن ضربان قلب
- سرفه
- تعریق
- سرگیجه
- خستگی مفرط
چه افرادی به اکسیژن درمانی نیاز دارند؟
در صورت دارا بودن هر یک از موارد زیر شما به اکسیژن درمانی نیاز دارید:
- آسم
یکی از رایج ترین بیماری های تنفسی که در صورت مبتلا شدن به آن، سطح اکسیژن خون کاهش میابد. اکسیژن درمانی می‌تواند به بهبود تنفس و متناسب کردن اکسیژن سطح خون کمک کند.
- بیماری ریه
بیماری‌هایی مانند التهاب ریه یا سرطان ریه که با روش اکسیژن درمانی می‌توان به کاهش علائم این بیماری‌ها و بهبود عملکرد دستگاه تنفس کمک کرد.
- ذات‌الریه
ذات‌الریه یکی از بیمارهای مزمن است که با تنگی نفس و سرفه همراه است. اکسیژن تراپی می‌تواند به بهبود عملکرد و افزایش سطح اکسیژن خون کمک کند.
- آپنه خواب
بیمارانی که دچار توقف طولانی در خواب هستند و سطح اکسیژن خون آن‌ها به هنگام خواب کاهش می‌یابد با اکسیژن درمانی میتوانند باعث افزایش سطح اکسیژن در بدن و بهبود کیفیت خواب شوند.
- نارسایی قلبی
در بیمارانی که دچار نارسایی قلبی هستند، اکسیژن درمانی تا حد زیادی با بالا بردن اکسیژن به کنترل علائم نارسایی قلبی کمک می کند.
- فیبروز کیستیک
فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی میباشد که افراد مبتلا به آن مشکلات تنفسی دارند و اکسیژن درمانی می‌تواند شرایط را برای آن ها بهتر کند.
مزایای اکسیژن‌تراپی
اکسیژن‌تراپی برای درمان و پیشگیری از بسیاری مشکلات تنفسی موثر است و برخی از ویژگی های آن عبارتند از:
- بهبود عملکرد ریوی
- کاهش خطرعوارض جانبی مانند سکته قلبی و مغزی
- افزایش سطح انرژی
- درمان بیماری‌های ریوی
- بهبود عملکرد قلب و مغز
- بهبود کیفیت زندگی
- افزایش کیفیت خواب
عوارض جانبی اکسیژن درمانی
ممکن است شما بعد از انجام اکسیژن تراپی دچارهمچین عوارض هایی شوید:
- خستگی
- سردرد
- اپیستاکسی (خونریزی بینی)
انواع اکسیژن درمانی
- گاز اکسیژن
اکسیژن خالص در یک سیلندر بزرگ و فلزی به صورت گاز ذخیره می شود که این سیلندر قابلیت تنظیم و کنترل جریان اکسیژن را دارد. یک گیج، مقدار اکسیژن مخزن را مشخص میکند. وقتی مخزن خالی است، یک تامین کننده اکسیژن باید جایگزین آن میشود.
- اکسیژن مایع
اکسیژن مایع در یک مخزن قابل حمل که قابلیت شارژ مجدد را دارد ذخیره میشود. که مقدار سطح اکسیژن آن بیشتر میباشد. این روش غلظت بیشتری دارد و برای افرادی که بسیار فعال هستند مناسب است، اما اگر به موقع از آن استفاده نشود تبخیر میشود.
- اکسیژن‌تراپی هایپرباریک
در این روش، بیمار در یک محیط با فشار بالاتر از فشار هوای طبیعی قرار می‌گیرد و اکسیژن به‌صورت تزریقی یا تنفسی به خون بیمار وارد میشود. این روش برای درمان سوختگی، زخم‌های مزمن، عفونت های جدی و بیماری‌هایی که نیاز به سطح بیشتری از اکسیژن دارند، استفاده میشود.
نحوه انجام اکسیژن تراپی
فرآیند اکسیژن درمانی به شکل‌های گوناگونی انجام میشود، اما در کل، این روند شامل:
تزریق اکسیژن به بیمار تا سطح اکسیژن خون بالاتر رود و برای بهبودی تنفس به بیمار کمک کند.
- مخزن اکسیژن را از طریق لوله به دستگاه تزریق اکسیژن وصل کنید.
- دستگاه تزریق اکسیژن را روشن کنید.
- ماسک یا کانول را به دستگاه متصل کنید.
- ماسک را بر روی صورت بیمار بگذارید یا کانول را به آرامی وارد بینی بیمارکنید.
- فشار اکسیژن را تنظیم کنید تا سطح اکسیژن بیمار حد مناسبی پیدا کند.
- بیمار باید به مدت معینی با اکسیژن تزریقی نفس بکشد که این زمان توسط پزشک تحت شرایط بیماری و متناسب با بدن بیمار تجویز میشود.
نکته: اگر برای تزریق اکسیژن برای بیمار از ماسک استفاده میکنید از درست قرار گرفتن ماسک به روی صورت اطمینان حاصل کنید.